کد مطلب:29210
شنبه 1 فروردين 1394
آمار بازدید:20
در آيه 128 از سوره بقره آمده است كه حضرت ابراهيم عليه السلام از خداونددرخواست مي كند كه او حضرت اسماعيل فرزندش , را مسلمان قرار دهد [ ربنا واجعلنامسلمين لك 000 ] در حاليكه اولا آنـهـا مـسـلمان بودند و ثانيا اسلام به معناي متعارف آن بايد از روي اختيار باشد , نه آنكه خداوند تكوينا انسان را مسلمان قراردهد .
اسـلام داراي مـراتـب مـتـفاوتي است كه پائين ترين سطح آن اقرار صرف به وحدانيت خداوند , و اعمال ظاهري است , خواه همراه ايمان واقعي خواه از روي نفاق . واضـح اسـت كه حضرت ابراهيم عليه السلام و حضرت اسماعيل شاني والاتر از آن دارند كه دراين مقام باشند و از خداوند درخواست چنين اسلامي نمايند , ابراهيمي كه ازامتحانات سخت الهي سر بلند بيرون آمده , بت ها را شكسته و قوم خود را به يگانه پرستي دعوت كرده است . بنابراين مراد از اسلام در دعاي حضرت , اسلامي غير از اسلام متعارف است چرا كه خود خداوند در حـالـيكه آن حضرت مسلمان بود , مي فرمايد كه :[ اذ قال له ربه اسلم قال اسلمت لرب العالمين ( بقره - 131 ) ] , اين اسلام به معناي عبوديت كامل و تسليم مطلق در برابر خداوند است . چنين حالتي گرچه به لحاظاسباب و مقدمات آن كاري اختياري است , اما با توجه به ضعف انسان و قواي او وحالت عادي , براي انسان قابل حصول نيست مگر با عنايت خاص خداوندي . از ايـن روسـت كـه حـضـرت از خـداونـد درخواست مي كند كه او و فرزندش را به چنين حالت و مقامي برساند . از ايـن گـذشـتـه انـسان در انجام افعال داراي اختيار است و افعال به اومنتسب مي گردند , اما صـفات ملكات حاصله از تكرار افعال اختياري نيستند , پس جايز , بلكه واجب , است كه اين صفات را خصوصا وقتي كه صفات حسنه و خير باشند به خداوند استناد دهيم . قرآن شريف نيز همين رويه را دارد و در آيات بسياري به اين نوع استنادها برمي خوريم . مـثلا : [ رب اجعلني مقيم الصلوه و من ذريتي ( ابراهيم - 40 ) ] و [ و الحقني بالصالحين ( شعراء - 83 ) ] و [ رب اوزعـنـي ان اشكر نعمتك التي انعمت علي و علي والدي و ان اعمل صالحا ترضيه ( نمل - 19 ) ] و[ ربنا واجعلنا مسلمين لك ( بقره - 131 ) ] . مـانـنـد هـمـيـن پاسخ درباره درخواست توبه حضرت ابراهيم از خداوند صادق است , چرا كه آن حضرت پيامبري معصوم بود كه نيازي به توبه به معناي متعارف آن نداشت . امـا اگـر گـفـتـه شـود اين پاسخ در حق حضرت و فرزندش قابل قبول است اما در حق امت آن حضرت كه در درخواست ايشان ازخداوند ذكر شده قابل قبول نيست . زيـرا مـمـكن است بگوئيم كه حضرت براي خود وفرزندش , اسماعيل , عالي ترين مرتبه اسلام را درخـواسـت كـرده , امـا بـراي امـت مـمـكـن است همه مراتب , از پائين ترين تا بالاترين مرتبه را درخواست نموده باشد . پاسخ اين است كه مقام تشريع و مقام دعا و درخواست متفاوت است . در مقام تشريع ممكن است كه پائين ترين مراتب هم درخواست شود زيرا مراد حفظ لب دين است . امـادر مـقـام درخـواست و دعا غلبه با حقيقت و باطن است , در ضمن آنكه درخواست پائين ترين مراتب اسلام يعني اقرار به زبان , ظاهرا يا واقعا , با اختياري بودن اين حالت منافات دارد .
تفسير الميزان ج 1
طباطبائي - سيد محمد حسين
مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.